Admin
Administrator
Dołączył: 14 Lip 2013
Posty: 158
Przeczytał: 0 tematów
|
|
II SA/Bd 463/13 - Wyrok WSA w Bydgoszczy
Data orzeczenia
2013-06-11 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2013-04-29
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Sędziowie
Anna Klotz /sprawozdawca/
Jarosław Wichrowski
Joanna Brzezińska /przewodniczący/
Symbol z opisem
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2006 nr 139 poz 992 art. 16 lit. a ust. 1
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - tekst jednolity.
SENTENCJA
Dnia 11 czerwca 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Joanna Brzezińska Sędziowie: sędzia WSA Anna Klotz (spr.) sędzia WSA Jarosław Wichrowski Protokolant: Magdalena Gadecka-Kauczor po rozpoznaniu w II Wydziale na rozprawie w dniu 11 czerwca 2013 roku sprawy ze skargi J. O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza M. z dnia [...] lutego 2013 r., nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...], wydaną z upoważnienia Burmistrza M., Z-ca Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M., działając na podstawie art. 4 ust. 2, art. 5 ust. 1 i 2, art. 6 ust. 1 i 1a, art. 8 w zw. z art. 20 ust. 3, art. 23, art. 32 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r. poz. 3), Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń (Dz. U. z 2012 r. poz. 959 ze zm.), oraz art. 104 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) odmówił J. O. przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym ojcem W. W.
Swoją decyzję organ I instancji uzasadnił faktem braku rezygnacji z zatrudnienia.
Od powyższej decyzji strona wniosła odwołanie podnosząc, że do [...] sierpnia 2012 r. pracowała na cały etat, a od [...] września 2012 r. na pół etatu i w tym okresie ojciec ciężko zachorował. Podała, że sklep, w którym pracowała zlikwidowano. Do chwili obecnej nie podjęła żadnego zatrudnienia, gdyż rodzice wymagają pomocy w czynnościach życia codziennego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia [...] marca 2013 r. nr [...], na podstawie art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.
W motywach rozstrzygnięcia organ wskazał, że specjalny zasiłek opiekuńczy został wprowadzony ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 1548). Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z nimi specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
Organ podniósł, że z akt sprawy wynika, iż w dniu [...] stycznia 2013 r. strona wniosła o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, załączając orzeczenie o stopniu niepełnosprawności Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w M. z dnia [...] października 2012 r. Nr [...] stwierdzające, że W. W. (ojciec strony) został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności, orzeczenie wydano do [...] października 2013 r., zaś ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od [...] września 2012 r. Z orzeczenia wynika, że istnieje konieczność stałej długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
Organ wskazał, że stosownie do art. 16a ust. 1 powołanej ustawy, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Dalej podał, że specjalny zasiłek opiekuńczy przyznawany jest opiekunowi osoby niepełnosprawnej. W związku z tym muszą być spełnione dwie przesłanki. Po pierwsze osoba niepełnosprawna musi legitymować się odpowiednim orzeczeniem, co w rozpatrywanej sprawie nie budzi wątpliwości. Po drugie opiekun osoby niepełnosprawnej musi zrezygnować z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i nie podejmować tego zatrudnienia, z uwagi na konieczność zapewnienia opieki osobie niepełnosprawnej, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca, bowiem do dnia [...] stycznia 2013 r. strona była zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a stosunek pracy ustał z upływem czasu, na który umowa była zawarta. Zatem odwołująca nie zrezygnowała z zatrudnienia by móc opiekować się niepełnosprawnym ojcem.
Reasumując, organ stwierdził, że wnioskodawczyni nie zrezygnowała z zatrudnienia z uwagi na konieczność zapewnienia opieki niepełnosprawnemu ojcu, bowiem ze świadectwa pracy z dnia [...] stycznia 2013 r. wynika, że umowa o pracę została rozwiązana z uwagi na upływ czasu, na który była zawarta, tym samym nie zostały spełnione przesłanki udzielenia świadczenia.
Nie zgadzając się dokonanym rozstrzygnięciem, J. O. zaskarżyła je do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosząc o pozytywne rozpatrzenie sprawy.
W uzasadnieniu skargi wskazała, że specjalny zasiłek opiekuńczy został wprowadzony ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw, a nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2013 r. Pracę utraciła [...] stycznia 2013 r., więc miała za mało czasu na wcześniejszą rezygnację z niej na korzyść opieki nad ojcem, ponieważ był to zbyt krótki okres na zapoznanie się z nowymi przepisami, a rezygnacja z pracy musiałaby być poparta wypowiedzeniem umowy o pracę.
Skarżąca podała również, że do dnia [...] sierpnia 2012 r. pracowała na cały etat, a od [...] września 2012 r. do [...] stycznia 2013 r. była zatrudniona na pół etatu - w tym okresie ojciec zachorował. Zaś jej stosunek pracy został rozwiązany z upływem czasu, na jaki umowa była zawarta.
Wskazała, że jej ojciec wymaga stałej opieki i jest od dnia [...] września 2012 r osobą legitymującą się znacznym stopniem niepełnosprawności. Mieszka wraz z żoną, która również ma przyznany znaczny stopień niepełnosprawności. Rodzicom jest niezbędna codzienna pomoc.
Podała również, że po zwolnieniu z pracy nie zarejestrowała się w Urzędzie Pracy, ponieważ nie może podjąć zatrudnienia ze względu na opiekę nad ojcem.
W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
Przedmiotem oceny Sądu jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. o odmowie przyznania skarżącej specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką na ojcem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stanie niepełnosprawności w sytuacji, gdy żyje jej matka i ona również legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Podstawę materialnoprawną zaskarżonego orzeczenia stanowił art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.), który stanowi, że specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529) ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Specjalny zasiłek opiekuńczy jest nowym świadczeniem wprowadzonym do ustawy o świadczeniach rodzinnych przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 1548) zmieniającej m.in. ustawę z dniem 1 stycznia 2013 r.
Przyznanie powyższego świadczenia uzależnione jest od szeregu przesłanek wynikających z art. 16 a ustawy.
W ocenianej sprawie istota sporu sprowadza się do oceny spełnienia przez skarżącą przesłanki rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej wynikającej z ust. 1 art. 16a ustawy.
Bezsporne bowiem jest, że skarżąca jest, jako córka osobą, na której zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529) ciąży obowiązek alimentacyjny, zachodzi w jej sytuacji konieczność sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Sporny jest natomiast cel rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Organ uznał, że w przypadku skarżącej nie została spełniona przesłanka rezygnacji z zatrudnienia ponieważ skarżąca do dnia [...] stycznia 2013 r. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a stosunek pracy ustał z upływem czasu, na który umowa była zawarta.
W ocenie Sądu organy niedokładnie oceniły stan faktyczny przedmiotowej sprawy. Skoncentrowały się bowiem jedynie na ostatnim zatrudnieniu skarżącej w okresie od [...] czerwca 2012 r. do [...] stycznia 2012 r. i rzeczywiście stosunek pracy ustał z upływem czasu na który umowa została zawarta. Organy natomiast nie oceniły wcześniejszego przebiegu zatrudnienia skarżącej. Zgodnie z zaświadczeniem Starosty M. z dnia [...] czerwca 2012 r. (k- 19 akt administracyjnych organu I instancji) skarżąca była zarejestrowana jako osoba bezrobotna w latach 1991 do [...] maja 2012 r. W powyższym okresie z przerwami od 1995 r. do [...] listopada 2010 r. posiadała przyznane prawo do zasiłku. W okresie od [...] maja 2011 r. do [...] sierpnia 2011 r. skarżąca pracowała na umowę zlecenia. Ze świadectwa pracy wystawionego przez ostatniego pracodawcę (k- 17 akt administracyjnych) wynika, że skarżąca w okresie od [...] czerwca 2012 r. do [...] sierpnia 2012 r. pracowała w pełnym wymiarze etatu. W dniu [...] września 2012 r. ojciec jej złożył do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w M. wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Postępowanie z tego wniosku zostało zakończone wydaniem orzeczenia w dniu [...] października 2012 r. o znacznym stopniu niepełnosprawności. Należy w tym miejscu zwrócić szczególną uwagę, że według powyższego świadectwa pracy z dnia [...] stycznia 2013 r. skarżąca w okresie od [...] września 2012 r. do dnia [...] stycznia 2013 r. pracowała w wymiarze ½ etatu. Sytuacja ta w ocenie Sądu mogła być wywołana stanem zdrowia obojga rodziców, z których matka legitymowała się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności z [...] października 2010 r., a ojciec tak jak podnosi w skardze skarżąca był osobą bardzo chorą (rak jelita grubego zakończony poważną operacją). Tak ukształtowany stan faktyczny sprawy, w ocenie Sądu może sugerować słuszność stanowiska skarżącej, że jej praca na ½ etatu u ostatniego pracodawcy była spowodowana stanem zdrowia obojga rodziców, co też potwierdziło orzeczenie dla ojca o znacznym stopniu niepełnosprawności z dnia [...] października 2012 r. W tym stanie rzeczy wygaśnięcie stosunku zatrudnienia skarżącej z dniem [...] stycznia 2013 r. może być na gruncie ocenianej sprawy potraktowane jako rezygnacja z zatrudnienia. Skarżąca mogła bowiem skorzystać z zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotna, a następnie zrezygnować z tego statusu celem opiekowania się rodzicami z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Takie działanie skarżącej jednak byłoby, w ocenie Sądu, fikcją, jeżeli faktycznie zamierzała starać się o specjalny zasiłek opiekuńczy w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Według poprzednio obowiązującego stanu prawnego ugruntowane orzecznictwo na tle świadczenia pielęgnacyjnego stwarzało możliwość przyznania uprawnienia osobie bezrobotnej. ( por. wyrok NSA z dnia 24 października 2008 r., sygn. akt I OSK 1758/07 publ. [link widoczny dla zalogowanych] ) .
W ocenie Sądu nie jest przeszkodą do uznania rezygnacji z zatrudnienia to, że skarżąca nie podjęła próby rejestracji jako osoba bezrobotna. W ocenie Sądu nie ma potrzeby tworzenia fikcji, działań pozornych w sprawach wykazania rezygnacji z zatrudnienia.
Wydaje się, że pomimo odmiennej regulacji prawnej w celu zrozumienia istoty instytucji rezygnacji z zatrudnienia aktualne pozostaje orzecznictwo, które zostało ugruntowane na tle art. 17 ustawy w wersji obowiązującej przed dniem 1 stycznia 2013r. W wyroku NSA z dnia 21 września 2012 r. wyrażony został pogląd: "Musi więc istnieć wyraźny i bezpośredni związek (czasowy i co do motywów) między rezygnacją z zatrudniania a podjęciem opieki nad wskazaną w ustawie osobą".
Specjalny zasiłek opiekuńczy ma na celu m.in. rekompensatę dla osób, które rezygnują z zatrudnienia celem sprawowania opieki nad członkiem rodziny, niezdolnym do samodzielnego funkcjonowania z uwagi na niepełnosprawność. Przyznanie tej rekompensaty jest wynagrodzeniem przez Państwo osób opiekujących się członkami rodziny, gdyż w innym wypadku musiałoby ono wywiązać się z obowiązku opieki nad swoimi obywatelami. Zważyć należy, że skarżąca jako córka podopiecznego jest osobą zobowiązaną wobec niego do alimentacji w przypadku, gdy matka jej nie może sprawować takiej opieki z uwagi na to, że również legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Stwierdzić trzeba, że faktyczne sprawowanie takiej opieki, niemożliwe do pogodzenia z pracą zarobkową daje podstawy do ustalenia, iż została spełniona przesłanka wymagana na podstawie art. 16a ust. 1 ustawy do uznania, że skarżąca zrezygnowała z zatrudnienia.
Ponownie rozpoznając sprawę organy administracji publicznej winny mieć na uwadze przedstawioną powyżej wykładnię przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, którą to wykładnią organ administracyjny jest związany z mocy art. 153 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Organ ponownie dokona oceny stanu faktycznego według wskazań zawartych w niniejszym wyroku oraz zbada, czy strona skarżąca spełnia pozostałe przesłanki wynikające z art. 16a ustawy do przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Mając na uwadze powyższe, Sąd na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. z 2012r., poz.270 ze zm.) uchylił zarówno zaskarżoną decyzję jak i decyzję organu I instancji. Na podstawie art. 152 p.p.s.a Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
|
|
